Odpowiedzialność księgowych za błędy w prowadzeniu ksiąg (i jak się uchronić przed ich popełnieniem?)
Sprawy finansowe każdej firmy podlegają kontroli państwa. Stąd bardzo ważna jest rola każdego pracownika zatrudnionego na stanowisku księgowego. Czuwa on nad realizacją wszystkich obowiązków, które ciążą na przedsiębiorstwie na mocy ustawy o rachunkowości i innych regulacji prawnych. Rzetelnie wykonywana praca księgowych pozwala uchronić się firmie przed licznymi kłopotami. Za niewypełnienie obowiązków grożą bowiem sankcje administracyjno-prawne czy karne. Oczywiście wiele z nich dotyczy również samych pracowników. Jakie są najważniejsze dokumenty określające zakres odpowiedzialności księgowego? Jakich kar może się spodziewać za niewłaściwe wykonywanie obowiązków?
Ustawa o rachunkowości
W 9 rozdziale Ustawy o rachunkowości (art. 77 do 79) zostały zawarte najważniejsze przepisy karne, które dotyczą nierzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wśród nieprawidłowości, za które grozi kara grzywny lub kara pozbawienia (lub ograniczenia), wskazuje się m.in.:
- nieprowadzenie ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawanie w tych księgach nierzetelnych danych,
- niesporządzanie odpowiednich sprawozdań finansowych lub zawarcie w nich nierzetelnych danych,
- wszystkie czynności, które utrudniają pracę biegłego rewidenta (np. nieudzielenie stosownych wyjaśnień, nieprzekazanie stosownych sprawozdań).
Kodeks karny i kodeks karny skarbowy
Kodeks karny określa odpowiedzialność księgowego w zakresie przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu (rozdział 36). Chodzi tu o kwestie tj. podrabianie i posługiwanie się podrobionym podpisem albo dokumentem. Kodeks ten określa również odpowiedzialność księgowego za przestępstwa łapownictwa oraz oszustwa. Cały katalog przewidzianych ustawą kar za niedopilnowanie kwestii rachunkowych w przedsiębiorstwie został zawarty w Kodeksie karnym skarbowym regulującym kwestie odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Jakich kar może spodziewać się księgowy? Przykładowo, kara grzywny do 240 stawek dziennych grozi księgowemu m.in. za nieprowadzenie księgi lub prowadzenie jej w sposób nierzetelny, za wadliwe prowadzenie księgi oraz za nieprzechowywanie ksiąg w wyznaczonym miejscu. Dodatkowo księgowy jako podmiot upoważniony, wystawiając fakturę w sposób nierzetelny lub posługując się takimi fakturami, naraża się na karę grzywny lub pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 1 rok. Taka sama odpowiedzialność grozi mu w przypadku, gdy nie przechowuje wystawionej lub otrzymanej faktury.
Ordynacja podatkowa
Do istotnych zadań księgowości należy uregulowanie wszystkich spraw związanych z ciężarami podatkowymi. Zakres obowiązków i ewentualnej odpowiedzialności za ich niewypełnienie został zawarty w ordynacji podatkowej. Niewypełnienie obowiązków zagrożone jest karą porządkową – maksymalnie 2800 zł.
Jak uniknąć błędów?
Błądzić jest rzeczą ludzką, ale w przypadku niektórych zawodów – pomyłka może słono kosztować. Sankcje mogą spotkać nie tylko konkretnego pracownika, ale mogą uderzyć również w organizację firmy, powodując tymczasowy paraliż jej działania. Na szczęście dziś, w dobie komputeryzacji istnieją specjalne programy księgowe, które pomagają uchronić się przed popełnieniem pomyłki. Przykładem może być tutaj platforma FlexiReconciliation. Program pozawala na weryfikację wprowadzanych do systemu danych i wyeliminowanie błędów. Będzie też nieocenioną pomocą przy sporządzaniu raportów i sprawozdań okresowych. Zastosowanie FlexiReconciliation pozwoli również na sprawdzenie poprawności sald na wszystkich kontach księgowych przedsiębiorstwa i ułatwi rzetelną, zgodną ze standardami i procedurami księgowymi, pracę całego działu finansowego w firmie.
Podsumowując, obowiązki i zakres odpowiedzialności księgowych uregulowane są przez szereg przepisów. Dodatkową trudność w rzetelnym wykonywaniu zadań przez księgowych stanowią częste aktualizacje przepisów i wprowadzanie nowych regulacji. Na rynku pojawiają się jednak nowoczesne rozwiązania IT ułatwiające pracę przy prowadzeniu ksiąg. Pozwalają one uchronić się przed popełnieniem błędu, który może sporo kosztować nie tylko konkretnego pracownika, ale i całe przedsiębiorstwo.
Inspirowane: Flexisolutions.pl – e sprawozdania finansowe